Tempranillo wijn
Zeg je spaanse rode wijn, dan is de kans groot dat je het over de Tempranillo hebt. De Tempranillo is lekker zacht fruitig en heeft weinig zuren. Wijn van Tempranillo druiven herken je aan de geur van rood fruit zoals kersen en wat dierlijks in de niet al te zware afdronk, denk aan leer. Jonge Tempranillo is bijna paars van kleur en kenmerkt zich door een geur die je als vuursteen zou kunnen omschrijven, prikkelend en tegelijkertijd fruit als kers. Oudere Tempranillo’s hebben rijpe aroma’s als gedroogde vijg en aroma’s van cederhout, tabak en kruidigheid.
Tempranillo herkomst
De Tempranillo vind zijn oorspring in de Spaanse regio La Rioja. De opkomst van deze regio had veel te maken met de successen van de Bordeaux streek, Tempranillo wijn uit La Rioja werd zelfs hier en daar stiekem naar Bordeaux vervoerd en gebruikt om minder goede oogsten te verbeteren en om extra kleur te geven aan te lichte most. De introductie van strenge herkomstwetten voor wijn in zowel Frankrijk als Spanje stopte deze export, waarna La Rioja leerde vertrouwen op haar eigen terroir en wijnmakerskunsten. Tegenwoordig worden Rioja en Bordeaux in een adem genoemd als beroemde wijnstreken die je bezocht moet hebben als wijnliefhebber en is Rioja een DOCa (een herkomstbenaming met A status binnen Spanje samen met de kleine regio Priorat). Binnen Spanje heeft de Tempranillo zichzelf nogal goed voortgeplant. In de meeste grote gebieden voor rode wijn is Tempranillo veel aangeplant. De twee voornaamste regio’s waar Tempranillo excelleert zijn Rioja en Ribera del Duero. Portugal is het andere land waar Tempranillo veel verbouwd wordt, maar daar heet de druif opeens Aragonez of Tinta Roriz. Zelfde druif, maar Portugezen en Spanjaarden kunnen natuurlijk niet dezelfde naam gebruiken he?
Tempranillo en bodemsoorten
Tempranillo houdt van hete zand-, kalksteen en kleibodems. Deze bodemsoorten zijn niet zuur maar juist meer basisch, bevatten weinig organisch materiaal en houden in de zomer voldoende water vast zodat de diepe wortels vocht kunnen blijven opnemen. Tempranillo druivenstokken zijn de afgelopen 50 jaar flink in opkomst geweest. Niet omdat de druif zelf iets anders deed, maar na de val van dictator Franco in de jaren 70 kregen wijnmakers steeds meer oog voor kwaliteit en de Tempranillo blonk uit bij wijnen met veel houtrijping.
Tempranillo en houtrijping
Door de traditionele Spaanse traditie om wijn in eikenhout te rijpen heeft Tempranillo vaak een lichte kleur met een oranjerood randje. Crianza, reserva of gran reserva prijkt er dan op het etiket, de trotse benamingen voor de (minimale) tijd dat de wijn op eiken heeft gelegen voor de wijn is gebotteld. Crianza’s zijn vaak wijnen die een jaar op gebruikte eiken vaten hebben gelegen, verwacht daarom meer van de Reserva en Gran Reserva als je fluwelige zachte mooie Tempranillo zoekt.
Tempranillo in koele regio's
De Tempranillo is een donkere glanzende druif met best een dikke schil. Tempranillo komt niet voor in koele regio’s want het is een druif die veel zon nodig heeft en heel vroeg rijpt. Tempranillo is een verbastering van het woord “Temprano”, wat vroeg betekent.
Tempranillo in milde regio's
Spanje heeft koele regio’s maar daar planten ze liever andere druiven dan de Tempranillo. Is het verzengend heet en is er weinig water? Dan kunnen de diepe wortels van de Tempranillo op bodems die vocht vasthouden goed overleven. Door de dikke schil is Tempranillo ook goed zonbestendig en minder vatbaar voor allerlei schimmels.
Tempranillo in warme regio's
Heet, heter heetst? De Tempranillo met zijn dikke schil kan goed tegen hitte op de juiste ondergronden. De wijnboer laat de manier waarop de wijnstok groeit afhangen van de bodem, windsterkte en microklimaat. Ook wetgeving in Rioja bepaalt een deel. Daardoor kiest de ene wijnboer voor een dubbele Guyot met 2 twijgen aan beide zijden en zie je andere wijngaarden waar er niet wordt opgebonden, waar de wijnstokken zo over de grond worden geleid.
Tempranillo oude wereld
Tempranillo komt vooral voor in Spanje, Frankrijk en Portugal. La Rioja, Ribuero del Duero, Douro (Port) zijn bekende wijnstreken waar de Tempranillo de boventoon voert, La Mancha heeft steeds grotere aanplant van jonge stokken voor massa wijnproductie. In de Languedoc zie je Tempranillo steeds vaker.
Buiten het Iberisch schiereiland en de Languedoc-Roussillon na is de druif niet echt populair bij wijnboeren zoals andere wereldreizigers als Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Merlot. Toch is het qua aanplant de 4e druif ter wereld, vooral omdat ze in Spanje er ongelofelijk veel van hebben staan.
Tempranillo nieuwe wereld
Tempranillo wijnstokken zijn een keer meegegaan naar Californië waar ze nog steeds aanplant hebben staan. Ze noemde de druif daar Valdepenas, naar een bekende wijnstreek met veel Tempranillo. Argentinië maakt echt werk van Tempranillo, de druif ontwikkelt zich daar goed en er komen mooie fruitige wijnen vandaan.
Tempranillo droog of zoet
Tempranillo is een druif met een potentie voor een hoog alcoholgehalte. 13-14 % is geen uitzondering. Zoete wijn van Tempranillo kan eigenlijk niet worden gemaakt omdat de suikers en zuren te geprononceerd genoeg zijn voor een goede zoete wijn. Rosé van Tempranillo komt wel veel voor, de meeste grote huizen maken een krachtige wat zoetere rosé ervan.
Tempranillo wijn-spijs combinaties
Tempranillo combineert goed met tomaat en mais, waardoor je jonge varianten bij heel veel maaltijden kunt inzetten. Van pasta tot burrito dus. Ga je voor de zwaardere Reserva’s of Gran Reserva? Heerlijke Burgers matchen erg goed, net als lamsvlees. Ga je voor Rioja, denk dan aan de lokale gerechten, zoals kwartels met knoflook en rozemarijn van de gril.
Tempranillo op zijn mooist
La Rioja blijft het hoogtepunt voor Tempranillo liefhebbers. Bijna 90% van de aanplant is rode Tempranillo (er is ook witte Tempranillo, een spontaan ontstane variant waar je witte wijn van kan maken). De beroemde blends zijn een combinatie van Tempranillo met wat Garnacha, Graciano en Mazuelo. De keuze voor een Marques – Rioja, van een van de vele markiezaten uit La Rioja, en bemachtig je dan ook nog een Gran Reserva? Dan zul je na een jaar of 10 in je wijnkelder genieten van prachtige kersentonen met vanille. Echt Tempranillo op zijn mooist.
