Een paar jaar geleden was ik in Chablis, toch een van de mooiste wijngebiedjes ter wereld. We hadden het geluk er een paar dagen te kunnen verblijven en de kinderen waren niet mee. Je begrijpt het al, mijn vrouw en ik hebben vele “degustations” bezocht, de lokale uitnodiging om wel of niet gratis lokale wijn te mogen proeven. En aangezien ons beheersing van de Franse taal best in orde is bonden we vaak een gesprek aan met degene die ons bediende, met verrassende uitkomst.
Elke wijnliefhebber van tegenwoordig heeft wat kennis nodig om te weten wat voor type wijn je selecteert. Goede wijn kopen kan hard werken zijn. Zo is er de naam van de wijn zelf, waar je voor gestudeerd moet hebben of op zijn minst een flinke inspanning qua hobby en zelfstudie. Waar komt hij vandaan, welke kleur heeft hij, welke leeftijd? Is het druivenras kloppend bij het gebied en heeft hij houtrijping gehad. Tja, dit is het gedeelte dat slechts door keiharde arbeid tot parate kennis behoort. Niet voor iedereen weggelegd dus, maar voor goede wijn kopen is het niet verplicht.
De eerste Tourist Trap is de volgorde van de wijn die men schenkt. De eerste wijn is altijd een inkomertje, een wijn waar of heel veel voorraad van is of die kwalitatief minder is dan de rest. Dat kun je proefondervindelijk bewijzen, maar vergeet niet dat jouw geld voor hun de reden is dat ze laten proeven. De tweede wijn smaakt dus altijd beter dan de eerste, jouw smaakpapillen slaan uit en je wilt die wijn tweede hebben. En welke wijn schenkt men als tweede? Precies, de wijn waar men vanaf wil omdat importeurs en distributeurs hem niet goed genoeg vinden.
Chablis
Zo was in de Chablis 2011 een dramatisch jaar geweest voor veel wijnboeren, zo vertelde professionals ons. De wijnboeren die de proeverijen gaven waren echter lyrisch over hun 2e wijn, het bijzondere jaar 2011. Als kenner met veel proefervaring merk je dat de wijn teveel zuur heeft en wat wateriger is dan een perfect jaar, maar als leek kun je er zomaar intuinen. En dan is die wijn ook nog in de aanbieding? Een koopje, dus je slaat een paar doosjes in voor thuis. Slecht is de wijn niet, het blijft een Chablis (al zegt ook dat niet alles). Alleen de doorzetters die na het tweede glas de wijnboer aankijken en aangeven dat ze nu de Premier Cru willen proeven, die krijgen waar voor hun geld. Wijnproeven is niet bij de eerste wijn stoppen gelukkig.
De tweede tip voor wijnproeven is een betaalde proeverij. Vergeet nooit dat de wijnboer die tegenover je staat ook vlees op tafel wil ’s avonds. Iedereen wil een Champagne Grand Cru proeven, maar die wijnen zijn zo schaars en kostbaar dat ze nooit open staan in een gratis proeverij. Het grote voordeel van een betaalde proeverij is dat je ongegeneerd weg kunt gaan zonder aankoop als je de wijn niet goed genoeg vind. Je mening komt ook beter over, veel toeristen laten deze proeverijen links liggen omdat ze ergens anders gratis zijn. Een betaalde proeverij is echter de ideale manier om je referentiekennis op te bouwen over een streek. Je kunt het personeel frank en vrij vragen of de geproefde wijn kenmerkend is voor de streek, hoe hij staat ten opzichte van andere wijnen en welke jaren goed zijn geweest, denk aan 2011. En uiteindelijk proef je je eerste Grand Cru zonder dat de persoon tegenover je meteen wil dat je jouw auto vollaad met kostbaarheden, niet elke Grand Cru is even lekker en precies je smaak ten slotte.
Verhaal achter de wijn
Interesse in de persoon voor je is belangrijker dan gewichtig doen. Als je probeert je wijn te verkopen is gewichtig doen een koopsignaal, de wijnboer denkt dus dat je al tevreden bent met de wijn in je glas en die wilt kopen. Top! Zijn beste wijnen laat hij niet aan iedereen proeven, dat is een kwestie van gunnen. Als je serieus wilt proeven, vertel het de wijnboer. Zo zeg ik vaak dat ik maximaal 5 wijnen wil proeven en vraag hem advies welke ik dan beter kan overslaan. De wijnboer stopt dan met zijn verkoopverhaal en gaat het gesprek aan. Leuker voor hem, maar ook leuker voor jou. Soms krijg je zo’n leuke conversatie dat je opeens in de wijngaard of in de kelder staat. Of dat hij zijn eerste oorkonde laat zien waar het allemaal mee begon. En dat zijn nu net de dingen die ik interessant vind, het verhaal achter de wijnboer.
De laatste tip is overschatting. Wijnen uitzoeken voor mijn assortiment doe ik nooit tijdens een gratis degustation en de meeste wijnprofessionals ook niet. Zaken zijn zaken, proeven tijdens een vakantie is hobby. Een wijnprofessional zal niet tijdens een proeverij pochen dat hij een wijnbedrijf heeft en dat hij zijn beste klant gaat worden. Natuurlijk komt het voor dat ik een goed huis ontdek en later afspraken laat maken voor de import, gelukkig. Hoe jammer is het om te horen dat vele wannabee wijnimporteurs wel valse hoop wekken. Hoe vaak ik niet hoor van wijnboeren dat er weer een toerist binnen kwam die duizenden flessen wilde kopen en uiteindelijk nooit de order plaatste omdat de import en verkoop te moeilijk bleek. Kost het transport zoveel? En moet ik alles voorfinancieren? De teleurstelling is op zo’n moment uit de ogen van de wijnboer af te lezen. Hoeveel leuker was het om dat Champagnehuis wat ik tijdens een vakantie ontdekte een jaar later in mijn assortiment te hebben en daarna bekend te maken dat ik het huis anoniem bezocht had?
De wijnboer straalde helemaal, zijn gratis degustation had een importeur opgeleverd zonder dat hij het wist. Voortaan ging hij bij toeristen nog harder zijn best doen, wie weet zou er weer een importeur incognito tussen zitten?
